1. Warsztaty designu, architektury i rękodzieła na pograniczu polsko-białoruskim dla młodych artystów z Polski i Białorusi. Podlasie/Grodzieńszczyzna, 15-25 sierpnia 2013 r.

Pierwszym etapem projektu były letnie warsztaty designu, rękodzieła i architektury odbywające się na pograniczu polsko-białoruskim. Celem warsztatów było zapoznanie młodych projektantów z dziedzictwem kulturowym pogranicza polsko-białoruskiego i różnymi znaczeniami wzorów wykorzystywanych w sztuce ludowej tych terenów. Chcieliśmy w ten sposób zainspirować artystów do stworzenia własnych projektów nawiązujących do unikalnej tradycji rękodzieła i utrwalenia tym samym tego zanikającego dziedzictwa. Szczególną uwagę poświeciliśmy dyskusji o tym w jakim sposób etnodesign może być obecny w przestrzeni publicznej i przyczyniać się do odtwarzania wspólnej pamięci i dziedzictwa kulturowego.

W podróży po Podlasiu i Grodzieńszczyźnie wzięło udział 16 młodych grafików, projektantów i architektów z Białorusi i Polski.

W ciągu trwających 10 dni warsztatów projektanci poznali miejscowe tradycje zdobnictwa drewnianych domów, haftu oraz tkactw z regionu Podlasia i Grodzieńszczyzny. Młodzi twórcy mieli okazję odwiedzić pracownie lokalnych twórców ludowych, a także wziąć udział w warsztatach ciesielstwa, haftu krzyżykowego i płaskiego oraz sitodruku. Podczas naszej podróży odwiedziliśmy m.in.: Krainę Otwartych Okiennic na Podlasiu, Muzeum w Rybołach, Ros, Voupę i odbyliśmy spacer po centrum Grodna śladami drewnianego budownictwa. We wszystkich tych miejscach uczestnicy poszukiwali inspiracji do stworzenia nowych projektów nawiązujących do motywów rękodzieła charakterystycznych dla tych regionów. Istotnym elementem warsztatów był plener artystyczny w trakcie którego uczestnicy przygotowali własne projekty materiałów promocyjnych inspirowanych motywami rękodzieła i architektury z pogranicza Polski i Białorusi. W trakcie pleneru miejscem naszej pracy twórczej była niezwykła przestrzeń Pracowni Filmu, Dźwięku i Fotografii Michałowo (PFDF), funkcjonującej przy Gminnym Ośrodku Kultury w Michałowie.

Na zakończenie warsztatów w PFDF zorganizowany został wernisaż projektów przygotowanych przez uczestników, podczas którego projektanci zaprezentowali swoje prace nawiązujące co wzornictwa ludowego oraz opowiedzieli o źródłach inspiracji. Otwarciu wystawy towarzyszył koncert duetu „Zaranica" z Krynek oraz chóru „Echo Puszczy" śpiewających tradycyjne białoruskie pieśni.

Wizyta w pracowni ciesielskiej p. Aleksego Ryżyńskiego
w Wojszkach, 17.08.2013

Fragment z koncertu duetu „Zaranica",
PFDF Michałowo, 24.08.2013 r.

Film z warsztatów designu, architektury i rękodzieła
15-25 sierpnia 2015, Podlasie/Grodzieńszczyzna

2. Konkurs

Rezultaty oraz prace konkursowe można zobaczyć w zakładce Konkurs >>>

3. Album

W ramach tego etapu projektu partnerzy opracowali wspólnie dwujęzyczną publikację prezentującą rezultaty projektu. Składa się ona z dwóch części.

Pierwszą część stanowi album "Dizajn Pogranicza" przedstawiający najlepsze, zgłoszone w ramach konkursu projekty materiałów promocyjnych oraz designu użytkowego inspirowanych wzornictwem ludowym z Polski i Białorusi. Zaprezentowane projekty materiałów promocyjnych zestawione są ze zdjeciami inspiracji, które doprowadziły autorów zwycięskich prac do ich opracowania (prezentacją wzorów, miejsc skąd zostały zaczerpnięte, czy też osób posługujących się nimi twórców). W katalogu znalazły się także najciekawsze zdjęcia oraz projekty nawiązujące do wzornictwa ludowego wykonane przez uczestników podczas wizyty studyjnej w Polsce i na Białorusi.

Druga część publikacji ma charakter poradnikowy "Po śladach „Dizajnu pogranicza”–  poradnik prowadzenia lokalnych działań animacyjnych z  wykorzystaniem miejscowej tradycji ludowej" i skierowana jest przede wszystkim do organizacji pozarządowych oraz instytucji kultury zainteresowanych podejmowaniem działań mających na celu aktywizowanie społeczności lokalnych w oparciu o zasoby dziedzictwa kulturowego.

Poradnik zawiera podstawowe informacje pomocne w zaplanowaniu oraz realizacji każdej inicjatywy społecznej, także tej z obszaru kultury. Opisuje, je pierwszy rozdział poradnika „Akademia animacji lokalnej…”. W artykule „ON/OFF – Włączamy!” znaleźć można natomiast szereg praktycznych wskazówek dotyczących działań promocyjnych, bardzo istotnych w przypadku aktywności związanych z odkrywaniem i szerszym upowszechnianiem wiedzy na dany temat. Przedstawia on zarówno sugestie działań prowadzonych bezpośrednio w danej społeczności lokalnej, jak i wykorzystujących bardzo popularne obecnie narzędzia komunikacji elektronicznej. Kolejny tekst „Kultura ludowa w projektach z zakresu animacji społeczno-kulturalnej…” to zbiór interesujących działań zaczerpniętych ze zrealizowanych już projektów. Zostały one tak dobrane, by pokazać różne obszary kultury ludowej stanowiące inspiracje, a także odmienne techniki animacyjne skierowane do określonych grup odbiorców. Przemyślenia z perspektywy autora białoruskiego na temat potrzebnych działań dotyczących dziedzictwa kulturowego pogranicza polsko-białoruskiego zawiera artykuł „Działania w obszarze wspólnej tradycji kulturowej prowadzone w partnerstwie polsko-białoruskim…”, który jednocześnie może być źródłem pomysłów na kolejne projekty tego typu.

Poradnik można pobrać tutaj

Wszystkie osoby zainteresowane otrzymaniem papierowej wersji albumu "Dizajn pogranicza" prosimy o kontakt!